Sống Chết Trung Cấp

Trong phần này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về sống chết. Sống chết là việc học tập và nghiên cứu rất rộng lớn, những kiến thức trung cấp dưới đây sẽ giúp các bạn vững cơ bản, để chuẩn bị cho phần cờ vây nghiên cứu sau này.

I. Các hình cờ thông dụng

1. Đường thẳng ở hàng 2

Hình bên: Đen đi trước có thể giết trắng không?

Hình bên: Đen 1 và 3 bẻ thu nhò địa bàn của bên trắng, trắng 2, 4 chặn xuống xong thành hình thẳng 3, tiếp theo đen 5 lại điểm mắt, cờ trắng bị giết. Vì vậy có câu nói là: “bảy quân: bẻ hai đầu, điểm một cái là chết”

Hình bên: Trắng có tám quân trên hàng 2, đen đi trước, có thể giết trắng không?

Hình bên: Đen 1, 3 theo 2 đầu bẻ vào, trắng 2, 4 chặn lại, trắng vây bên trong hình thẳng 4, Vì vậy, tám quân đứng ở hàng 2 là cờ sống. Tổng hợp với ví dụ trước, người ta có câu: “bảy chết, tám sống.”

2. Hình chữ nhật 6 điểm

a) Hình cờ ở giữa bàn

Hình bên: quân trắng vây bên trong hình chữ nhật có 6 điểm, đen có thể giết trắng không?

Hình bên: Đen 1 điểm mắt, trắng 2 đâm giữ, đen 3 kéo dài, trắng 4 tạo mắt, trắng sống. Đen 3 nếu đặt ở vị trí quân trắng 4 phá mắt, trắng 4 đi ở vị trí quân đen 3 cũng là cờ sống, vì vậy vuông 4 là cờ sống.

Hình bên: Đây cũng là hình chữ nhật 6, đen đi trước có thể giết trắng không?

Hình bên: Đen 1 điểm mắt, trắng 2 đâm, đen 3 kéo dài phá mắt, lúc này trắng không thể đi ở A để tạo mắt được, vì vậy, trắng bị giết. Tuy hình cờ trắng ở đây cũng là hình chữ nhật 6, nhưng vị trí quân không nối liền, gọi là “hình chữ nhật 6 khiếm khuyết” là cờ chết.

b) Hình cờ ở góc

Hình chữ nhật 6 ở giưa bàn hay ở biên đều giống nhau, nhưng nếu ở góc thì sẽ phát sinh biến hóa, biến hóa này có quan hệ trực tiếp đến số lượng khí của đám quân. Hình bên: Đen đi trước có thể giết trắng không?

Hình bên: Đen 1 điểm mắt, trắng 2 kẹp, đen 3 kéo dài, khi ấy trắng không thể đi ở điểm A tạo mắt nên trắng bị giết chết.

Hình bên: Cờ trắng chỉ có 1 khí, đen có thể giết trắng không?

Hình bên: Đen 1 điểm, trắng 2 kẹp, đen 3 kéo dài, vì trắng có 1 khí ngoài nên có thể đi trắng 4 tạo mắt, thành cờ sống.

Hình bên: Trong tình huống này, đen điểm mắt ở đen 1 là chính xác, trắng 2 chặn, đen 3 kéo, trắng 4 vồ cuối cùng tạo thành cướp.

Hình bên: cờ trắng có 2 khí ngoài, đen có thể giết trắng không?

Hình bên: Đen 1 điểm, trắng 2 chặn đầu, đen 3 kéo, trắng 4 vồ, khi đen 5 ăn, lợi dụng có 2 khí bên ngoài, trắng có thể đi trắng 6 bắt, đen không thể nối (hình này gọi là: “trâu chết trương”), trắng ăn 3 quân thành hình có hai mắt, sống.

Tóm lại, trên hàng hai “bảy chết tám sống”; ở biên và giữa bàn, hình chữ nhật 6 hoàn chỉnh là cờ sống, hình chữ nhật 6 khiếm khuyết mà không có khí ngoài là cờ chết; ở trong góc, hình chữ nhật 6 không có khí ngoài là cờ chết, có 1 khí ngoài là có thể cướp sống, có 2 khí ngoài là cờ sống.

II. Góc vuông thợ mộc

Ngoài ra, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu thêm về một hình cờ sống chết khá phổ biến và phức tạp. Trong phần này, chúng ta chỉ bàn qua về những biến thể đơn giản nhất của hình cờ đặc biệt này.

1. Góc vuông thợ mộc hoàn chỉnh

Hình bên, đây là hình cờ "góc vuông thợ mộc". Có nhiều hình thế khác nhau xung quanh hình cờ này. Chúng ta cùng tìm hiểu hình thế vuông vắn và hoàn thiện nhất này trước.

Hình bên, Trắng 1 là điểm quan trọng. Các kết quả cuối cùng sẽ là sống chung hoặc tốt hơn cho Đen.

Tương tự, hình bên cũng là sống chung.

Giả sử đen thoát tiên, Trắng 1 tiếp tục đi, thì Đen cũng không hoàn toàn chết, mà sẽ tạo thành cướp. Hình thế này còn được gọi là "vạn kiếp".

2. Góc vuông thợ mộc khác

Hình bên, đây là trường hợp Đen không có khí ngoài và để hở 2 điểm.

Trắng 1 vẫn là nước đi quan trọng. Tuy nhiên vẫn có những nước đi khác, chúng ta sẽ bàn sau. Đen 2 luồn xuống, hoặc ở A cũng tương tự, là nước đi rất hiệu quả trong hình cờ này, hay kể cả các hình cờ sống chết khác.

Tiếp theo hình trên, Trắng 1 bẻ vào ngược hướng của Đen luồn xuống. Diễn biến đến 4, Đen tạo cướp để sống.

Hình bên, nếu Trắng 1 bẻ vào như hình trên, Đen 2 lại chặn ngay, thì Trắng 3 kẹp. Lúc này, Trắng chỉ cần phá mắt và giết Đen. Vì vậy, Đen 2 là nước đi sai lầm, giúp Trắng tạo hình đao 5.

Hình bên, Trắng 3 thay vì kẹp như hình trên, đi nước bắt quân và tạo cướp tại 5 là chiến thuật sai lầm. Lúc này nếu Đen thắng cướp, hình cờ là hình gãy 4 sống chung. Nếu Trắng 5 đi đúng tại điểm Đen 6, thì Đen 6 đi tại A. Lúc này Đen chết như hình cờ trên.

Hình bên, Trắng 1 kẹp ngay, diễn biến đến 6 cũng là 1 cách tạo cướp.

Hình bên, tương tự hình trên, nhưng Đen 2 lại đứng xuống là nước đi sai lầm. Diễn biến đến Trắng 7, Đen phải thắng cướp 2 lần mới có thể ngăn Trắng tạo hình đao 5.