Điển Cố Về Cờ Vây
September 23, 2018
Cờ vây xuất hiện trong văn thơ và lịch sử rất nhiều.
Người ta vẫn bảo “Nhân sinh như kỳ”, “Thế sự như kỳ”, “Trị quốc như dịch” – tức là chuyện trên đời này giống như cuộc cờ vậy.
“Thương thiên như viên cái,
Lục địa như kỳ cục.
Thế nhân hắc bạch phân,
Vãng lai tranh vinh nhục.”
“Trời tròn như lọng che,
Đất xoay như cuộc cờ,
Đời đen trắng lẫn vẻ,
Vinh nhục đòi căn cơ.”
Đó là bài thơ cám cảnh nhân tình thế thái của Gia Cát Lượng khi còn ở gò Ngọa Long vậy.
“Người trong cuộc thì mê, người ngoài thì rõ” – “Đương cục giả mê, bàng quan giả thanh” – ấy cũng là câu mượn bàn cờ để nói việc con người. Tại sao người ta lại hay nói “cờ bạc”. Vì đó là 2 món khi ngồi ngoài thì cảm thấy mình rất sáng suốt, cảm thấy rất dễ ăn, nhưng khi bị mờ mắt vì dục vọng thắng thua thì chỉ càng chuốc thất bại mà thôi.
Ngoài chuyện nhìn cách đánh cờ biết tâm tính, người ta còn có thể xem hiểu biết về cờ mà đo trí tuệ một người.
“Một năm nọ, khi Đường Huyền Tông tự mình lên lầu cao để chọn văn sỹ trong thiên hạ, Trương Cửu Linh nhắc đến Lý Bí, Huyền Tông lập tức phái người đưa Lý Bí vào cung. Lý Bí vào cung đúng lúc Huyền Tông đang chơi cờ vây với Tể tướng Trương Thuyết. Huyền Tông bèn lệnh cho Trương Thuyết ra câu hỏi khảo nghiệm Lý Bí.
Trương Thuyết chỉ bàn cờ nói: “Vuông như bàn cờ, tròn như quân cờ, động như cờ sinh, tĩnh như cờ tử”. Nói 4 câu đó thì 4 chữ “vuông tròn động tĩnh” là đề thi. Ông ta thấy Lý Bí tuổi còn nhỏ, mới có lòng thử tài năng, tốt nhất là nói đến cờ mà không nhắc đến chữ cờ, như vậy mới có trình độ. Lý Bí trả lời liền: “Vuông như hành nghĩa, tròn như dụng trí, động như sính tài, tĩnh như toại ý”. Huyền Tông rất vui mừng, ngay lập tức bảo Lý Bí đến Đông cung để giúp Thái tử Lý Hanh đọc sách.”
Hẳn chúng ta cũng nhớ đến chuyện Quan Vũ đánh cờ nạo xương – đó đã là một kinh điển của lòng can đảm và sức mạnh tinh thần con người.
Có thể nói cờ vây quả là bác đại tinh thâm, huyền diệu vô cùng, nếu chỉ dùng trí tuệ con người thì không thể nào hiểu thấu đáo được. Tự cổ đến nay, cờ vây đã được biết bao bậc đế vương, quan tướng, văn nhân nho sĩ cũng như thường dân thưởng thức. Nó cũng mang lại biết bao giai thoại truyền kỳ, văn chương thi phú đẹp đẽ, ngay cả sách viết về binh thư toán pháp và phương lược trị quốc. Cờ vây là một đóa hoa đẹp đẽ trong lịch sử của nền văn minh phương Đông vậy.
Nguồn:manup.com
